ستاد اقتصاد ديجيتال معاونت علمي‌وفناوري رياست‌جمهوري در جهت تنوع‌بخشي به اكوسيستم از منظر حوزه‌هاي فناوري‌محور و مسئله‌محور مجموعه‌اي از برنامه‌هاي حمايتي و ترويجي را در قالب كتاب تهيه و توزيع كرده است. اين ستاد با همكاري هفته‌نامه شنبه بر آن است كه هر هفته فرصت‌هاي مربوط به كسبوكارهاي پيشران را در حوزه‌هاي فناوري جديد معرفي كند. در شماره‌هاي قبل استارتاپ‌هاي پيشران حوزه‌هاي انقلاب چهارم صنعتي و حوزه‌هاي خانه‌هاي هوشمند بررسي شدند. اين بار به معرفي حوزه فينتك خواهيم پرداخت.
ستاد اقتصاد ديجيتال معاونت علمي‌وفناوري رياست‌جمهوري در جهت تنوع‌بخشي به اكوسيستم از منظر حوزه‌هاي فناوري‌محور و مسئله‌محور مجموعه‌اي از برنامه‌هاي حمايتي و ترويجي را در قالب كتاب تهيه و توزيع كرده است. اين ستاد با همكاري هفته‌نامه شنبه بر آن است كه هر هفته فرصت‌هاي مربوط به كسبوكارهاي پيشران را در حوزه‌هاي فناوري جديد معرفي كند. در شماره‌هاي قبل استارتاپ‌هاي پيشران حوزه‌هاي انقلاب چهارم صنعتي و حوزه‌هاي خانه‌هاي هوشمند بررسي شدند. اين بار به معرفي حوزه فينتك خواهيم پرداخت.
نقش فناوري همواره و از ديرباز بهبود كيفيت زندگي بشر و تسهيل انجام فعاليت‌هاي روزانه وي بوده است. شايد هنوز صف‌هاي طولاني پرداخت قبض‌هاي آب، برق و گاز يا سررسيدهاي شلوغ و خط‌خطي حسابدارها را به ياد آوريم؛ زماني كه وقت گرانبها صرف يك فيش ساده مي‌شد.
اما امروز فناوري به تمامي ابعاد زندگي بشر، حتي فرايندهاي مالي هم وارد شده است. شايد بهتر است كه فينتك را اولين موج استارتاپي جهان بدانيم كه هنوز هم با سرعت زيادي رشد مي‌كند و نزد فعالان اكوسيستم و سرمايه‌گذاران محبوب است. فينتك يا فناوري‌هاي مالي اصطلاحي معادل Financial technology است و در تعريف ساده و اوليه به شركت‌هايي اشاره دارد كه ضمن به‌كارگيري فناوري خدمات مالي را كارآمد مي‌كنند.
طي دهه اخير، علاوه بر فناوري، شركت‌هايي كه در عرصه ارائه سرويس‌هاي مالي فعاليت مي‌كنند و مدل‌‌هاي نوآورانه كسب‌و‌كار را هم در دسته فينتك قرار مي‌دهيم. همواره غايت نوآوري به‌چالش‌كشيدن آنچه كه هست يا تغيير و بهبود فرايندهاي موجود بوده است.
شركت‌هاي فينتك در حوزه مالي هم رقباي سنتي را به چالش مي‌كشند. اساسا شركت‌هاي فينتك زيرمجموعه بانك‌ها يا شركت‌هاي فناوري نيستند و اين با روح فينتك در تضاد است. اگر تصور كنيم كه مي‌توان خدمات فينتك را با همان كمپاني‌هاي سنتي ارائه كرد، راه خطا در پيش گرفته‌ايم. جالب توجه است كه طبق پژوهشي، نقش فينتك در افزايش رضايت مصرف‌كنندگان در صنعت مالي در دسامبر ۲۰۱۵ حدود ۸درصد بيشتر از بانكداري بوده است.
استارتاپ‌هاي فينتك ۳۹ استارتاپ در باشگاه يونيكورن‌ها دارند و از اين نظر محبوبتر از سايرين هستند. آمار نشان مي‌دهد كه استارتاپ‌هاي اين حوزه در سال۲۰۱۸ حدوداً ۴۰بيليون دلار جذب سرمايه داشته‌اند. رشد سريع استارتاپ‌هاي فين‌تكي، شركت‌ها و مؤسسات مالي بزرگ دنيا را هم به سوي سرمايه‌گذاري در استارتاپ‌ها سوق داده است، به گونه‌اي كه حدود ۳۳درصد از كل سرمايه‌گذاري‌هاي استارتاپي جهان را در ميان سرمايه‌گذاري خطرپذير شركتي سال ۲۰۱۸ تشكيل داده و اين عدد نسبت به سال ۲۰۱۴ رشدي دوبرابري داشته است.
آمريكا، چين و انگلستان بهترين بسترها براي رشد و حمايت از اكوسيستم استارتاپي فين‌تك‌اند و استراليا، هند، برزيل و آفريقاي‌جنوبي را بايد از كشورهاي نوظهور در اين حوزه دانست كه با اتخاذ سياست‌هاي جديد و حمايتي خود رشد چشمگيري در اين حوزه داشته است.
ظهور فناوري هوش مصنوعي، بلاكچين و نفوذ سريع اينترنت موبايل فضاي استفاده از خدمات مالي ديجيتال را بسيار هموار كرده است، اما بلاكچين در ميان تمامي فناوري‌هاي صنعت مالي نقش بسيار پررنگي ايفا مي‌كند.
طبق تحقيقات، خدمات پرداخت در جامعه كارآفريني فينتك از همه محبوبتر است و با ظهور و نفوذ بلاكچين فعاليت در اين حوزه جاني دوباره گرفت. خدمات فينتك به‌نسبت گسترده است و از فرايندهاي شخصي مالي گرفته تا بانكداري ديجيتال و بيمه را در‌بر‌مي‌گيرد.
پژوهش انجام‌شده در ستاد اقتصاد ديجيتال معاونت علمي رياست‌جمهوري نشان مي‌دهد كه در خدمات استارتاپ‌هاي اين حوزه را مي‌توان به ۶ دسته تقسيم كرد؛ پرداخت و تبادل پول، بيمه، نرم‌افزاها و دستياران مالي‌اي چون خدمات حسابداري و ماليات، بانكداري ديجيتال، فناوري‌هاي نظارتي و امنيتي و پشتيباني و مديريت سرمايه و وام‌دهي. در ادامه اين مقاله به معرفي برخي از تجارب موفق جهاني استارتاپي پرداخته خواهد شد.
Stripe شركتي فناوري‌محور است كه زيرساخت‌هاي اقتصادي را براي اينترنت ايجاد مي‌كند. اين كمپاني سال ۲۰۱۰، در كشور آمريكا، تأسيس شد. كسبوكارهاي كوچك و بزرگ، از استارتاپ‌ها گرفته تا شركت‌هاي قديمي و دولتي، براي پرداخت‌ها و مديريت كسب‌و‌كار خود در اينترنت از نرم‌افزار اين شركت استفاده مي‌كنند.
علي‌رغم رشد سريع كسبوكارهاي اينترنتي تنها ۳درصد از تجارت جهاني به‌صورت آنلاين انجام مي‌پذيرد. هدف شركت مزبور اين است كه موانع رشد شركت‌ها را از ميان بردارد و تجارت جهاني را به‌صورت اينترنتي افزايش دهد.
اين شركت نرم‌افزارهايي كاربردي چون رادار، سيگما، بيلينگ و اتلس را توليد كرده و مديريت درآمد، جلوگيري از تقلب و گسترش كسب‌و‌كار را در سطح بين‌المللي موجب شده است. همچنين، پلتفرم‌هاي قدرتمند پرداخت پيمنت و كانكت (براي انتقال پول به شخص ثالث) به‌دست Stripe ايجاد شده تا جابه‌جايي پول به‌سادگي انجام پذيرد.
اين شركت با مؤسسات مالي، مراكز قانوني، شبكه‌هاي پرداخت و بانك‌ها همكاري مي‌كند و كسب‌و‌كارهايي كه از پلتفرم اين استارتاپ استفاده مي‌كنند، از دست پيچيدگي‌هاي مسائل مالي راحت مي‌شوند. ميليون‌ها شركت، در ۱۲۰ كشور جهان، از Stripe به‌منظور شروع، اجرا و رشد استفاده مي‌كنند كه در اين ميان مي‌توان به آمازون، گوگل، سلزفورس، مايكروسافت، شاپيفاي و اوبر اشاره كرد.
TransferWise سال ۲۰۱۱، در كشور انگليس، تأسيس شد. اين شركت يك سرويس انتقال پول آنلاين است كه به شما امكان مي‌دهد پول را تا ۸برابر ارزان‌تر از بانك‌ها انتقال دهيد. بدين منظور، شركت مزبور هزينه كسبوكارهاي مربوط به جابه‌جايي و انتقال بين‌المللي پول را به پايين‌ترين ميزان خود رساند.
TransferWise يك سرويس انتقال پول است كه به افراد و شركت‌هاي تجاري اجازه مي‌دهد بدون هزينه‌هاي پنهان و با اتخاذ رويكردي نو به‌صورت امن و بي‌نقص از خارج از كشور به خارج از كشور پول ارسال كنند. اين سرويس با استفاده از دو انتقال محلي، به‌جاي يك معامله بين‌المللي، هزينه‌هاي بين‌المللي گران‌قيمت را كاهش داده است.
اگر مي‌خواهيد پوند خود را به يورو تبديل كنيد، پولتان را در پوند به‌حساب انگليسي مبتني بر TransferWise ارسال كنيد. سپس، مبلغ معادل از حساب يورو TransferWise به گيرنده ارسال مي‌شود. اين شركت تا امروز از بيش از ۷۵۰ مسير ارز در سراسر جهان ازجمله GBP، USD، EUR، AUD و CAD پشتيباني مي‌كند و حساب‌هاي چند‌ارزه را فراهم كرده است. متوسط جابه‌جايي پول در اين پلتفرم ۷۵۰ميليون دلار طي يك ماه است.
Slice سال ۲۰۱۵ و در كشور آمريكا تأسيس شد. اين شركت يك استارتاپ بيمه است كه پلتفرمي مبتني بر تقاضا ارائه مي‌دهد. اين پلتفرم به كاربران اجازه مي‌دهد كه خدمات بيمه را تنها در مواقع نياز (نه به صورت سالانه) خريداري كنند. به عنوان مثال، برنامه مزبور به راننده امكان مي‌دهد كه خود را تنها حين رانندگي بيمه كند.
كافي است كه راننده حين رانندگي برنامه Rideshare (ارائه‌شده توسط همين شركت) را روشن و زماني كه به مقصد رسيد، آن را خاموش كند. هنگامي‌كه اين برنامه براي راننده روشن باشد، او تحت پوشش بيمه است. اين شركت خدمات محافظت خانه و حملات سايبري را نيز به همين صورت پوشش مي‌دهد.
Creditkarma يك استارتاپ فعال در زمينه حسابداري شخصي و هدفش بهبود مديريت هزينه‌هاي شخصي است. اين مجموعه كه در سال ۲۰۰۷ در كشور آمريكا تأسيس شد، با توسعه اپليكيشن خود سعي در رفع تمامي نيازهاي حسابداري شخصي افراد دارد و همچون يك حسابدار شخصي، امور مالي را از ماليات گرفته تا گزارش وضعيت هزينه‌كردها و حتي آموزش‌هاي مالي در اختيار كاربر قرار مي‌دهد.
با كمك اين نرم‌افزار مشتريان از وضعيت پرداخت وام، اجاره‌بها، حق بيمه و… باخبر مي‌شوند. تعداد افرادي كه به اين برنامه اعتماد كرده و از آن بهره مي‌برند، از مرز ۸۵ميليون نفر عبور كرده است. از ديگر قابليت‌هاي اين اپ، بايد به امكان مقايسه شركت‌هاي ارائه‌دهنده كارت اعتباري و وام‌دهنده با در نظر‌گرفتن شرايط اعلامي كاربر و سابقه مالي وي، جلوگيري از سوءاستفاده از اكانت و مشخصات مالي افراد و… اشاره كرد. در قابليت جديد كه اين استارتاپ به نرم‌افزار خود اضافه كرده، مي‌توان به پر‌كردن صورت مالياتي و محاسبه آن توسط اپ و ايجاد مشاوره مالياتي اشاره كرد.
Robinhood در سال ۲۰۱۳ در كشور آمريكا شروع به كار كرد. اين استارتاپ يك برنامه كارگزاري سهام ارائه مي‌دهد كه دسترسي به بازارهاي مالي را آسان مي‌كند. با استفاده از اين نرم‌افزار كاربران مي‌توانند در سهام، صندوق‌ها و ارزهاي رمزنگاري‌شده سرمايه‌گذاري كنند و همچنين از گزينه‌هايي براي تحليل بهره‌مند شوند.
در بخش سهام كاربران مي‌توانند با ايجاد يك پورتفوليوي عالي در شركت‌هايي كه به آنها علاقه دارند، سرمايه‌گذاري كنند. در بخش صندوق‌ها شما مي‌توانيد تنها با يك سرمايه‌گذاري از تنوع سهام بهره‌مند شويد. در قسمت گزينه‌ها شما مي‌توانيد با سرمايه كمتر، از موقعيت‌هاي بهتري بهره‌مند شويد و همچنين از استراتژي‌هاي مطلوب براي سرمايه‌گذاري بلندمدت و كوتاه‌مدت استفاده كنيد.
در آخر كاربران مي‌توانند به‌صورت شبانه‌روز در تمامي روزهاي هفته معاملات بيت‌كوين و ديگر ارزهاي ديجيتال را انجام دهند. اين شركت هر ۴ ويژگي نامبرده را در يك نرم‌افزار تحت وب يا موبايل ارائه مي‌دهد و امنيت سرمايه كاربران را تضمين مي‌كند و آنها فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري را از دست نمي‌دهند.
Avant يك پلتفرم آنلاين مربوط به اعطاي وام است كه سال ۲۰۱۳ در كشور آمريكا تأسيس شد. اين شركت پلتفرمي آنلاين براي وام طراحي كرده كه با استفاده از تحليل داده و يادگيري ماشيني، بهترين و مطمئن‌ترين تجربه وام را در اختيار كاربران قرار مي‌دهد. نحوه كار اين شركت بدين صورت است كه در ابتدا اطلاعات را از افراد گرفته و سپس گزينه‌ها را متناسب با مشخصات فرد ارائه مي‌دهد.
تاكنون، اين شركت حدودا ۶۰۰ هزار پرداخت وام موفق داشته است. تمامي مراحل پرداخت، بازپرداخت و قراردادها به‌صورت الكترونيك انجام مي‌شود و تا ۲۴ساعت بعد مبلغ وام پرداخت مي‌شود. شركت مذكور يكي از مهم‌ترين فعاليت‌هاي بانكي را به‌صورت آنلاين ارائه مي‌دهد كه اين خود باعث كاهش هزينه‌ها نسبت به بانك‌هاي سنتي شده است و مي‌تواند اين كاهش هزينه عملياتي را به‌عنوان ويژگي‌هاي جذاب به وام‌هاي خود اضافه كند. مهم‌ترين مزيت اين شركت نسبت به رقبا تخصيص وام به افرادي با امتياز اعتباري (Credit Score) ضعيف و بد است.
Brex سال ۲۰۱۲، در كشور آمريكا، تأسيس شد و اولين شركتي است كه به استارتاپ‌ها و كسبوكارهاي آنلاين كارت اعتباري شركتي ارائه مي‌دهد. همچنين، به آنها امكان مي‌دهد كه سرمايه خود را تا ۲۰ برابر افزايش دهند و محصول را به تمامي فعالان حوزه استارتاپ، در همه مراحل سرمايه‌گذاري، معرفي مي‌كند.
علاوه بر اين، هزينه‌ها را به‌طور كامل مديريت مي‌كند و به‌راحتي با سيستم حسابداري مشتريان ادغام مي‌شود. Brex در حال ساختن نسل بعدي خدمات مالي B2B از طريق فناوري‌هاي روز دنياست. نقاط قوت اين شركت عبارت است از دريافت كارت طي ۳ تا ۵ روز، بي‌نيازي به ضمانت شخصي و نظارت ۲۴ساعته به‌منظور امنيت بيشتر معاملات و هويت افراد. استفاده از كارت‌هاي اعتباري اين شركت براي خرده‌فروشي‌هاي آنلاين تا ۶۰ روز رايگان است و به درآمد‌هاي پيش‌بيني‌شده ماهانه تا سقف ۵ميليون دلار اعتبار مي‌دهد.
Enigma سال ۲۰۱۱ و در كشور آمريكا تأسيس شد. اين شركت مي‌كوشد كه مردم را به تفسير جهان اطراف وادارد. اين شركت با جمع‌آوري و تجزيه‌و‌تحليل داده‌ها منبعي مطمئن در مورد اطلاعات افراد، مكان‌ها و شركت‌ها ايجاد كرده است.
اين استارتاپ با بررسي اين اطلاعات باعث بهبود تصميمات تجاري مي‌شود، مشكلات پيش‌آمده را حل مي‌كند و فرصت‌هاي جديدي پيش روي كسب‌و‌كارها قرار مي‌دهد. از اهداف اين شركت مبارزه با پولشويي، كاهش ريسك بيمه‌ها و كاهش خطرات مواد مخدر است. Enigma مديريت سرمايه، بانكداري پيشرفته، بهينه‌سازي بيمه و بهبود زنجيره ارزش علوم انساني را به ارمغان مي‌آورد.
منبع : رسانه اكوسيستم استارتاپي